Осмоза е вид на дифузија кој се одвива низ мембрана. Тоа е процес на пренесување на честички (како молекули на вода и некои јони) од средина со помала кон средина со поголема концентрација. Целта на осмозата е изедначување на осмотскиот притисок, односно доведување до изотонична (иста по концентрација на честички) состојба на двете средини. Најчесто се среќаваме со осмоза низ клеточната мембрана. Осмозата е многу важен процес за одржувањето на нормалното функционирање на една клетка.
Во природата постапката на осмоза ја користат растенијата, по пат на помал внатрешен притисок, од земјата ги црпат хранливите материи и ги пренесуваат низ полупропустливите мембрани до последниот лист на врвот.
Во осмотската мембрана се одвива обратен процес. Отворите на полупропустливата осмотска мембрана се толку ситни и ги задржуваат најголем дел од нечистотиите на водата, дури и молекулните споеви. Најмалата позната бактерија е со големина 0,2 микрони, најмалиот вирус 0,002 микрони, а отворот на полупропустливата мембрана е со големина 0,0001 микрони. Од оваа компарација се гледа дека ниту вирусите ниту бактериите не можат да помината низ отворот на мембраната.
Обратната (реверзна) осмоза, исто така позната како хиперфилтрација, е речиси совршен процес на филтрирање на водата.
Овој процес овозможува отстранување на најситните честички од водата. Обратната осмоза се користи за прочистување на водата и отстранување на анорганските минерали, соли и останати нечистотии со цел да се подобри изгледот, вкусот и останатите особини на водата. На тој начин се добива квалитет на водата кој ги задоволува и најбараните спецификации.
После познатите начини на прочистување на водата со индустриска филтрација, провривање и хлорирање, технички се постигна речиси совршена филтрација на водата, со која скоро од секоја вода може да направи вода за пиење. Тоа е постапката на обратната осмоза. Осмотските мембрани кои се користат во оваа постапка имаат толку ситни отвори низ кои можат да поминат скоро само молекули на чиста вода, а сите нечистотии остануваат на мембраната и се исфрлаат преку одводот како технички отпадна вода.
Со ваквиот начин на прочистување се добива вода за пиење со висок квалитет која може да се користи и за медицински цели. Во овој процес се користи полупропустливата мембрана која пропушта течност која се прочистува, и истовремено ги исфрла останатите состојки.
Во природата постапката на осмоза ја користат растенијата, по пат на помал внатрешен притисок, од земјата ги црпат хранливите материи и ги пренесуваат низ полупропустливите мембрани до последниот лист на врвот.
Во осмотската мембрана се одвива обратен процес. Отворите на полупропустливата осмотска мембрана се толку ситни и ги задржуваат најголем дел од нечистотиите на водата, дури и молекулните споеви. Најмалата позната бактерија е со големина 0,2 микрони, најмалиот вирус 0,002 микрони, а отворот на полупропустливата мембрана е со големина 0,0001 микрони.
Од оваа компарација се гледа дека ниту вирусите ниту бактериите не можат да помината низ отворот на мембраната.
Кога водата заедно со присутните нечистотии ке дојде на осмотската мембрана, нејзиниот тек дисперзира во два дела: пробивен кој поминува низ отворите на мембраната и претставува прочистена вода, и концентриран кој заедно со задржаните нечистотии оди во одводот во вид на техничка отпадна вода.
| ЕФИКАСНОСТ НА УРЕДИТЕ ЗА ОТСТРАНУВАЊЕ НА ЗАГАДУВАЧИТЕ НА ВОДАТА | ||||||
| КРИТЕРИУМИ НА СВЕТСКАТА ЗДРАВСТВЕНА ОРГАНИЗАЦИЈА | ||||||
| СУПСТАНЦИИ КОИ СЕ ОТСТРАНУВААТ | ФИЛТЕР СО ВЛАКНА | ФИЛТЕР СО АКТИВЕН ЈАГЛЕН | РЕВЕРЗНА ОСМОЗА | ЈОНСКИ ОМЕКНУВАЧ | ДЕСТИЛАЦИЈА | УВ ДЕЗИНФЕКЦИЈА |
| НАТРИУМ | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| АРСЕН | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| ОЛОВО | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| КАДНИУМ | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| КАЛИУМ | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| СУЛФАТИ | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| ТВРДОСТ ЦА | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| ТВРДОСТ МГ | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| НИТРАРИ | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| ХЛОРИДИ | – | – | ++ | – | ++ | – |
| ФЕКАЛНИ БАКТЕРИИ | – | – | ++ | – | ++ | ++ |
| ВИРУСИ | – | – | ++ | – | ++ | ++ |
| ПРОТОЗОИ ЧИСТИ | ++ | – | ++ | – | ++ | + |
| ОРГАНСКИМАТЕРИИ | – | ++ | ++ | – | + | – |
| ТХЕ*** | – | ++ | ++ | – | + | – |
| ХЛОРИДИ | – | ++ | ++ | – | + | – |
| ПЕСТИЦИДИ | – | ++ | ++ | – | + | – |
| СЕДИМЕНТ МАТЕРИИ | ++ | +/- | ++ | – | ++ | – |
| БОЈА И ВКУС | – | ++ | ++ | – | – | – |
| АЗБЕСТ | ++ | – | ++ | – | ++ | – |
Легенда : – без ефект, +/- некои ги редуцира делумно, + добро ги отстранува, ++ многу добро ги отстранува, * има потреба од РО и тогаш отстранува ефикасно, ** ТХЕ трихалометани.
Системот на обратната осмоза први го усовршиле американските научници после Втората светска војна, во почетокот на периодот на ладната војна. Владата на САД почнала да нвестира стотина милиони долари за пронаогјање најдобри методи за третирање и прочистување на водата за пиење, како и мерки за заШтита во случај на напад со хемиско и биолошко оружје. Во текот на Шеесетите години технологијата на обратна осмоза се користела само за воени цели. Во 1962 година, Владата на САД ги гради првите постројки кои дневно произведувале 3.000 литри вода, само за потребите на војниот персонал. Денес обратната (реверзна) осмоза останува метод кој најмногу допринесува за здравиот начин на живеење, а воедно овожможува економско стопанисување со ресурсите на вода, па поради тоа овој изум се смета како еден од најголемите технолошки пресвртници во овој век.
Предности во користењето на Но-бел чистата вода:
- Се препорачува за новороденчињата
- Не ја менува аромата на храната при готвењето (напротив, вкусот е појак поради тоа што водата не е презаситена со каменец и може да растопи повеке супстанци од храната)
- Го забрзува метаболизамот па е незаменлива кај диетите, идеална е за чајници, пегли на пареа и други уреди за тоа што не остава траги од бигор
- Гарантирано чиста вода во случај на еколошки хаварии или оштетувања на водоводните цевки
- Секогаш ја има во доволна количина без купување и носење
- нуди финансиска заштеда во однос на купувањето на вода одпродавница
- Го намалува нивото на шекерот во крвта кај дијабетичарите
- Го нормализира зголемениот крвен притисок
- Го намалува нивото на маснотии во крвта
- Влијае смирувачки на пациентите со гастритис или пореметувања во системот за варење
- Водата не содржи токсични елементи
ОДРЖУВАЊЕ И СЕРВИС НА ОСМОТСКАТА МЕМБРАНА
- Во РО системите, душата на уредот и квалитетот на добиената вода директно е зависна од осмотската полупропуслива мембрана. Ниеден филтер што се користи како потрошен материјал не подлежи на гаранција. Од таа причина, а и од подолу цитираното од производителот потребен е редовен сервис на предфилтерите, добро познавање на квалитетот на влезната вода (дали е тврда, со многу хлор, песок и сл.) за да можи ако е потребно да се интервенира во степенот на предфилтрацијата, а да се зголеми векот на осмозата.
- Прво што мора да има влезната вода е влезен притисок мин 8 – 3 бара, Тој мора да биде константен. Секој негов пад под ова осмозата не е во можност да го изврши филтрирањето и можи побрзо да се запуши.
- Второ исто така важно е тоа што употребата на хлорот е во поголеми граници од дозволеното особено во пролет кога новоата на водите е висок и доаѓа до површинско загадување на водата, а со тоа и потребата за употреба на хлорот како средство за бактеролошка заштита е потребна.
- Трето сифонот од одпадната вода мора да биди чист за да не дојде до запушување на истиот, а со тоа и враќање на одпадната вода во системот и оштетување на мембраната.
- ИАКО ВО ЛИТЕРАТУРАТА ПИШУВА ДЕКА ОСМОТСКАТА МЕМБРАНА ТРЕБА ДА СЕ МЕНУВА ОД 24-36 МЕСЕЦИ ВО ПРАКСА НЕ Е СЕКОГАШ ТАКА. НЕЈЗИНИОТ ВЕК МОЖИ И ДРАСТИЧНО ДА СЕ НАМАЛИ.
- Сервисерите се обучени, информирани, А СЕ ДОЛЖНИ ДА ГИ ПРОВЕРАТ СИТЕ ПРОБЛЕМИ КОИ МОЖАТ ДА НАСТАНАТ ЗА ОШТЕТУВАЊЕ. (РЕДОВЕН СЕРВИС, ДОВОЛЕН ПРИТИСОК, ЧИСТ СИФОН, ПРОВЕРКА НА СПОЈНИТЕ СРЕДСТАВА, ПРИГУШНИЦА И СЛ.)
Ние како фирма го имаме следниот став
- Од 0 до 6 месеци менуваме гратис иако нас производителите не ни прифаќаат рекламација.
- Од 6 месеци до 12 месеци наплатуваме 50 % од вредноста,
- Се што е над 12 месеци цела вредност на чинење.Секојдневните загадувања и прекумерната и неконтролирна употреба на хлор во водата, како и сите други нечистотии кои можат да се најдат во неа, механички, хемиски, (пред се прекумерната тврдина на водата), бактеролошки доведуваат до скратување на векот на осмотската мембрана.
- ЗАГАДЕНИ ОСМОТСКИ МЕМБРАНИ И КУЌИШТЕ ЗА ОСМОЗА
- Највлијателните производители на осмотската мембрана апелираат – покрај потребниот влезен притисок на водата од водоводот од 2,8 бара. Апелираат и на редовно изменување на предфилтрацијата или надоградување со соодветни филтри бидејќи истите не ја признаваат гаранцијата.
- ОШТЕТЕНИ И ЗАГАДЕНИ ОСМОТСКИ МЕМБРАНИЦИТИРАНО ОД ПРОИЗВОДИТЕЛОТ НА ФИЛМТЕКПри одредени услови, присуството на слободен хлор и други оксидациони средства предизвикува предвремено трошење на мембраната. Бидејќи оштетувањата од оксидација не се покриени со гаранцијата, DOW препорачува отстранување на остатоците од слободен хлор со предходен третман на водата која доаѓа во контакт со мембраната.ЧИСТАТА ВОДАТА ИМА ДУША
RROLI DHE RËNDËSIA E UJIT TË PIJSHËM
Uji për pije që është higjienikisht i pastër është një nga parakushtet themelore për shëndet të mirë. Organizata Botërore e Shëndetsisë kualitetin e ujit dhe furnizimin e ka rendit në dymbëdhijet indikatorët themelorë të gjendjes shëndetsore të popullatës së një vendi.
Rëndësija e ujit për pije shifet në rend të parë në rolin fiziologjik të tij në organizmin e njeriut, gjegjësisht në realizimin e proceseve metabolike dhe të këmbimit të materjeve. Uji për pije ka rëndësi të veçantë edhe në epidemiologji dhe toksikologji, sepse përmes ujit mund të shkaktohen dhe të përçohen lloje të ndryshme të semundjeve bakteriologjike, virale dhe parazitare, kurse komponenta toksikologjike qëndron në mundësinë e ndotjes së ujit me materje kimike të natyrës inorganike që në ujë përqëndrohen në koncentrime më të larta se ç’është e lejueshme. Vlerësohet se në botë, për shkak të mungesës apo ndotjes së ujit të pijshëm, vdesin rreth 35.000 njerëz në ditë. Uji higjienikisht i pastër, kur i plotëson nevojat e përtditshme të njeriut, e rit standardin higjienik personal dhe të familjes.
Planeti i ynë përbëhet prej 75% ujë, por vetëm 1% i ujit është i përdorshëm për pije. Në ciklin e vet hidronik (qarkullimi i ujit në natyrë), uji ndotet nga ajri e nga toka. Sasira të mëdha të ujrave të zezë dhe ujrave tjerë derdhen në lumej dhe liqej(nga shtëpitë, fabrikat dhe vendet tjara). Në bujqësi në mënyrë të pakontrolluar përdoren plehrat azotike, pesticidet, herbicidet, fungicidet etj.
Furnizuesit kryesorë të ,,fabrikave,, të ujit janë pikërisht lumejtë dhe liqejtë. Krejtë këto papastërti mund të ndikojnë në rregullsinë e kualitetit të ujit. Për shkak të vjetërsimit të rrjetit të ujësjellsit dhe të instalimeve përkatëse në të gjitha qytetet dhe vendbanimet tjera(poroziteti i gypave), mund të vijë gjer te kontaminimi kimik dhe bakteriologjik i ujit për pije nga ujrat sipërfaqsore.Çdo organizëm i gjallë është I ndërtuar nga materjet (konstruktet) organike. Kur mineralet janë të natyrës shtazore, vetëm atëherë organizmi i pranon ata. Mineralet nga toka në organizmin e njeriut arijnë përmes ndërmjetsuesit. Rrol të këtillë luan bota bimore. Bimët e marrin dioksidin e karbonit nga ajri; ujin dhe mineralet nga toka, kurse dritën e shfrytëzojnë përmes fotosintezës. Në këtë formë mineralet inorganike shëndrohen në minerale organike dhe bëhen pjesë të konstruktit bimorë.
Falë aparateve të NO-BEL SERVIS, që punojnë në bazë të procesit të kundërt (reverzibil) të osmozës, mund të sigurojmë ujë tejet të pastër si në aspektin kimik ashtu edhe në aspektin bakteriologjik. Uji i këtillë është i pastruar edhe nga kontaminimi radiologjik dhe fizik dhe i preferueshëm për pije dhe pregaditje të gjellrave dhe lëngjeve tjera freskuese.
PINI UJIN E SHËNDETSHËM NGA APARATET NOBEL
Treguesi tabelar për nevojat ditore të mineralev organike dhe inorganike
| Materiali I zgjedh. | Doza ditore në mg. | Sasia e miner.inorg. /1 l. ujë | Sasia e mat.org. në 100g. produkte ushqimore |
| Kalciumi | 1000 mg | 95 mg | Djathi I fres. 1200 mg |
| Kaliumi | 2000 mg | 90 mg | kashkav. 2020 mg |
| Magnezi | 300 mg | 50 mg | Orizi 1200 mg |
| Hekuri | 19 mg | 3 mg | Fasulja 5.1 mg |
| Cinku | 12 mg | 2 mg | Buka 4.3 mg |
| Substancat që eliminohen gjatë filtrimit | Filtri me fije sintetike | Filtri me qymyr (karbon) aktiv | Osmoza
reverzibile |
Ndruesi jonizues | Destilimi | Dezinfikimi UV-
(ultra-Violet) |
| Natriumi | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Arseni | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Plumbi | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Kadmiumi | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Kaliumi | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Sulfati | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Ngurtësia(ca) | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Ngurtësia(mr) | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Nitritet | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Kloridet | – | – | ++ | ++ | ++ | – |
| Bakter. fekale | – | – | ++ | – | ++ | – |
| Viruset | – | – | ++ | – | ++ | ++ |
| Protozoat * | ++ | ++ | ++ | – | ++ | ++ |
| Mater. Org. | – | – | ++ | – | + | – |
| THMI THE** | – | ++ | ++ | – | + | – |
| Klori | – | ++ | ++ | – | + | – |
| Pesticidet | – | ++ | ++ | – | + | – |
| Sediment I materjeve | ++ | +/- | ++ | – | ++ | – |
| Ngjyra/shija | – | ++ | ++ | – | – | – |
| Azbesti | ++ | – | ++ | – | ++ | – |
Legjenda: pa efekt,
+/– reduktimi i pjesshëm
+ pastrimi optimal
++ pastrimi shumë i mirë
* vetëm me filtrim osmotik reverzibil
** Trihallometan, Trihalloetilen
Përdorimi dhe funkcionimi No-bel filtrat shërbejnë për përmirsimin e kualitetit të ujit. Përdoren si elemente plotësuese të kyçur në gypat e uijsjellsit të shtëpisë, përmes ventilit (musllukut) dhe rezervoarit të vet, ku depërton dhe grumbullohet uji i pastruar. Nga shumë lloje të filtrave, më të përshtatshëm dhe më ekonomik janë ata filtra që i largojnë makro dhe mikro ndotësit, pra janë filtrat me membranë gjysëm depërtuese(semipermeabile) që funksionojnë në bazë të procesit të kundërt(reverzibil) të osmozës.
Koha efektive e punës së membranës kryesishtë është e gjatë. Pjesa filtruese, me membranat që mundësojnë proces reverzibil të osmozës, paraqesin eliminim më ekonomik i papastërtive që shkaktohen nga substancat organike dhe inaorganike të tretura në ujë(85 – 100%, si dhe largim të plotë të bakterieve dhe virusave.
Treguesi tabelar për ndotësit më të shpeshtë që ndodhen në ujë
| Substancat që filtrohen | Shenjat kimike | Shkalla e pastrimit |
| Kalciumi | Ca ++ | 98% |
| Magnezi | Mg ++ | 99% |
| Natriumi | Na ++ | 95% |
| Kaliumi | K ++ | 96% |
| Klori | Cl ++ | 95% |
| Bikarbonatet | HCO3 – | 99% |
| Sulfatet | SO4 – | 95% |
| Nitritet | NO3 – | 85-95% |
| Silikatet | SiO2 | 98% |
| Kloridet | 99% | |
| Viruset dhe bakteriet | 100% |
Osmoza është dukuri molekulare fizike e lidhur ngushtë pas procesit te difuzionit. Kur dy tretësira me përqendrim jo të njëjtë,jo të barabartë,janë të ndara me membranën gjysmëkaluese, për shembull, me membranën qelizore, e cila është e kalueshme për molekulat e ujit, por e kalueshme e dobët ose e pakalueshme për molekulat e disa substancave të tretura (për shembull të sheqerit), do të ndodhë difuzioni i molekulave të ujit nëpër membranën kaluese, madje nga tretësira me përqendrim më të vogël, në tretësirën me përqendrim më të madh. Në të vërtet difuzioni i ujit kryhet nga hapësira me përqendrim më të madh të molekulave të ujit në drejtim të hapësirës së përqendrimit më të vogël, të tij, domethënë nga hapësira me sasi më të madhe të molekulave të ndonjë substance tjetër (për shembull sheqeri). Forca që e kushtëzon lëvizjen e ujit në drejtim të tretësirës më të përqendruar emërtohet si shtypje osmotike e tretësire së dhënë.
OSMOZA
Osmoza është proces i depërtimit të tretësit nga tretja me dendësi më të vogël në tretje me dendësi më të madhe, nëpërmjet membranës gjysëm depërtuese(semipermeabile). Membrana e lëshon vetëm tretësin duke i mbajtur materjt e tretura. Kjo ndodhë për shkak të presionit osmotik, që krijohet në periferi të tretjes, si pasojë e dallimeve në dendësinë e lëngjeve. Sa më i madh të jetë dallimi në dendësi, aq më i madh është shtypja osmotike. Gjatë procesit të kundërt(reverzibil) të osmozës, tretësi(uji i pastër) rrjedhë përgjat membranës, ndërmjet shtresave të saja, gjithnjë duke e shtypur sipërfaqen; kalon përmes shtresave gjysmëdepërtuese të membranës, duke i lënë substancat e tretura në tretjen e dendur (uji i ndotur). Uji që rrjedhë përgjatë membranës, e mundëson punën e sistemit dhe e pengon ndotjen e ujit tani më të pastruar. Procesi i përmirësimit të ujit nuk është vetëm një funksion i rëndomtë, por ky proces mundëson eliminimin e thërmijave 1000 herë më të imta se ato të bakterjeve. Mungesa e teknologjisë dhe e materjeve përkatëse për prodhimin e membranave gjysmë permeabile, me parametra përkatëse, mundësoj përdorimin e kësaj teknologjie diku kah viti 1959. Në vitin 1960 teknologjija e osmozës reverzibile është përdorur nga NASA, por janë përdorë edhe për qëllime ushtarake. Zhvillimi dinamik i kimisë gjatë viteve 70 e bëri të mundur që përmes procesit të kundërt të osmozës të bëhet pastrimi i ujit për amvisni. Sot teknologjia e osmozës reverzibile përdoret në mënyrë ekonomike për ndarjen(pastrimin) e ujit nga substancat e tretura në te.
STRUKTURA E FILTRAVE
Pjesët përbërëse të aparatit(pajisjes) NO-BEL SERVIS janë:
Ventili lidhës- që e mundëson kyçjen e aparatit në sistemin e ujësjellsit të pronarit. Kjo bëhet përmes konektorit përkatës, mvarsisht nga lloi i çeshmës. Mund të jetë 3/8, ½ ose ¾ inça. Në konektor montohet ventili në formë të topthit(sverës), përmes të cilit aparati pajiset me ujë nga ujsjellsi.
Vërejtje: Shfrytëzuesi ka për obligim, që saherë që të mungoj mbi një ditë nga shtëpia(banesa), ta mbyllë ventilin. Në këtë rast ndërpritet rrjedhja e ujit në aparat, me ç’rast pamundësohet derdhja e ujit në aparat apo eventualisht në hapsirën ku aparati është i montuar.
Parafiltrat- Mvarsisht nga modeli i Aparateve , egzistojnë dy, tri apo katër lloje të parafiltrave, që shërbejnë për largimin e një pjese të papastërtive mekanike, largimin e klorit të lirë dhe të një pjese të substancave organike. Këto janë materiale harxhuese-ekspllatuese. Periodika e caktuar e ndrimit të tyre e garanton punën e rregulltë të aparatit, me të cilën mbrohet filtri kryesorë, gjegjësishtë osmoza.
Osmoza Filtri kryesorë me membranë osmotike reverzibile.
Rregullatori i shtypjes e bllokon rrjedhën e ujit nga ujësjellsi pasi të mbushet rezervuari me ujë të pastër.
RREZERVOARI PËR UJË TË PASTËR- Përmban ujë të pastër. Zbrazet përmes ventilit përkatës.
VENTILI(Muslluku)-Përmes tij konsumohet uji i pastruar. Muslluku montohet në govatë apo në pjesët e poshtme të elementeve të kuzhinës.
MONTIMI I APARATIT- Aparati i firmës NO-BEL SERVIS instalohet vetëm nga ana e servisit të autorizuar. Montimin e aparatit, blerësi e vërteton vetëm në bazë të ,,vërtetimit për montazhë,,.
MATERIALET EKSPLLOATUESE-Ndrimi i materialit ekspllatues(harxhues) duhet të bëhet sipas udhëzimeve të paraqitura në tabelën Nr. III .Nëqoftëse uji i ujësjellsit është me kualitet të dobët apo shumë i ndotur, disa filtra ndrohen më shpeshë.(Kompetent për këtë vlerësim është servisi).
| FILTRI | PERIUDHA E NDRIMIT |
| Parafiltri I parë | 6 muaj |
| Parafiltri I dytë | 6 muaj |
| Parafiltri I tretë | 6 muaj |
| Parafiltri I IV | 6 muaj |
| Filtri kryesor OSMOZA | 12 – 36 muaj |
| IN LINE ose POST filtri | 6 muaj |
| Mineralizatori | 12 muaj |
| Post filtri magnetik | 12 muaj |
